Dünya’da şu anda yaşayan insan sayısının şimdiye kadar yaşamış ve hayatını kaybetmiş insan sayısından ne kadar az olduğunu muhtemelen tahmin ediyorsunuzdur. Peki ama bugüne gelene kadar kaç insanın hayatını kaybettiğini hiç düşündünüz mü?
Sanayileşme ve tarımdaki gelişmelerin etkisi ile insan nüfusu, son iki yüzyılda önemli ölçüde arttı ve 1900’de 1,6 milyar olan insan nüfusu, bugün 8 milyarın biraz üzerine çıktığı için bu fikir makul gibi görünebilir. Belki de yüzyılın bir noktasında nüfusun çok hızlı arttığını ve yaşayanların sayısının ölülerden fazla olduğunu bile düşüneceğiz. Ancak elimizdeki verilere ve tahminlere göre bu pek mümkün değil.
1800 civarında nüfus verileri çok daha iyi hale geldi. ABD merkezli Nüfus Referans Bürosu’ndan (PRB – Population Reference Bureau) Wendy Baldwin’in de 2012 yılında BBC ile yaptığı bir görüşmede belirtildiği üzere; “Kayıtları yazmaya başladığımızda, nüfus sayımlarını yaptığımızda ve ülkeler vergi toplamaya başladığında, kanıtlar da geliştirmeye başlarsınız.”
Şu anda bildiğimiz kadarıyla ilk modern insanların Afrika’yı 60.000 yıl önce terk ettiği göz önüne alınırsa, somut verilerden ziyade sadece tahminlere güvenmemiz gereken oldukça uzun bir süre bulunuyor.
PRB, en son nüfus tahminlerini yayınlayarak, “Demir Çağı Fransa’sında (MÖ 800’den yaklaşık MS 100’e kadar) ortalama yaşam süresinin yalnızca 10 veya 12 yıl olduğu tahmin ediliyor” dedi ve devam etti: “Bu koşullar altında türün hayatta kalabilmesi için doğum oranının 1000 kişi başına 80 canlı doğum olması gerekir. Karşılaştırma için belirtmek gerekirse, günümüzdeki yüksek doğum oranı 1000 nüfus başına yaklaşık 35 ila 45 canlı doğumdur ve bu yalnızca Sahra altı Afrika ülkelerinde gözlemlenmektedir.”
PRB, tarihin ve tarihöncesinin çeşitli noktalarından alınan nüfus tahminlerini kullandı ve varsayılan bir doğum oranı (düşen doğum oranını yansıtacak şekilde zamanla azalan) uyguladı. Yöntem, doğum sayısına (ve dolayısıyla ölümlere) ilişkin kaba bir tahmin sunuyordu.
M.Ö. 190.000’den bu yana yaklaşık 117 milyar doğum
Tahminlerine göre, M.Ö. 190.000’den bu yana yaklaşık 117 milyar doğum gerçekleşti. Basit bir matematik bilgisi ile, bu sayının günümüzde hayatta olan 8 milyar insanın çok üzerinde olduğunu söyleyebiliriz.
Araştırmacılar, “sonuçlarımıza yapabileceğimiz bir eleştiri, yöntemimiz doğum sayısını bir dereceye kadar eksik tahmin etmesi olabilir” diyor ve ekliyor: “Önceki dönemde yüksek oranda dalgalanan nüfus artışı yerine sabit bir varsayım, o zamanki ortalama nüfus büyüklüğünü olduğundan düşük tahmin etmemize sebep olabilir.”
